آنالیز اسانس و ماده موثره اسانس توسط دستگاه GC Ms

آشنایی با آنالیز اسانس و ماده موثره اسانس

آیا می دانید اسانس چیست؟ اسانس ترکیبی معطر و عصاره ای است که از گیاهان و مواد غذایی گوناگون به دست می آید و به نام گیاه یا ماده ای که از آن استخراج شده، نام گذاری می شود. اما اینکه بدانیم  ماده موثره اسانس چیست؟ باید بگوییم ماده موثره اسانس می تواند عصاره گیاهانی همچون بابونه، پونه، اسطوخودوس و یا ترکیباتی خوش بو همچون وانیل، انواع میوه ها و یا حتی محصولات حیوانی باشد. اسانس ها برای افزودن بو، طعم و مزه به محصولات مختلف غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و… به کار می روند. ماهیت اسانس ها آنها را برای تجزیه و آنالیز ماده موثره آن مناسب می کند. از جمله روش های آنالیز اسانس و جدا کردن ماده موثره اسانس استفاده از روش هایی همچون: تقطیر، استخراج با بخار، خیساندن، استخراج با حلال، تقطیر در خلاء و تقطیر به وسیله روغن می باشد.

تجزیه اسانس با کروماتوگرافی

یکی از پرکاربردترین و پیشرفته ترین دستگاه ها برای جداسازی ترکیبات آلی از جمله آنالیز اسانس، استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی و GC-MS می باشد. کروماتوگرافی گازی (GC) دستگاهی برای جداسازی و شناسایی ترکیبات فرار همچون اسانس به کار می رود. این دستگاه شامل اجزای مختلفی همچون محل تزریق نمونه، آون، ستون کروماتوگرافی و دتکتور می باشد. در دستگاه گاز کروماتوگرافی  با قرار دادن یک ترکیب در محل تزریق نمونه، دستگاه قادر به جداسازی اجزای ترکیب و شناسایی ماده موثره اسانس می باشد. از این رو برای تعیین ساختار شیمیایی و ماهیت اسانس مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، از این دستگاه در صنایع مختلفی همچون آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، کشاورزی و نفت و پتروشیمی کاربرد به سزایی دارد.

آنالیز اسانس و ماده موثره اسانس

دستگاه GC-MS  و کاربرد آن در آنالیز اسانس

دستگاه GC-MS یا کروماتوگرافی گازی_طیف جرمی دستگاهی است که از ادغام طیف سنج جرمی و کروماتوگراف گازی تشکیل شده است. نحوه کار این دستگاه بدین صورت است که اجزای مخلوط پس از جداسازی وارد محیط یونیزاسون طیف سنج جرمی شده و یونیزه می شوند. سپس تک تک اجزای ترکیب مورد نظر را بر اساس خاصیت جرمی یعنی نسبت جرم به بار با دقت زیاد شناسایی و آنالیز می کند. این دستگاه قادر به شناسایی ترکیبات گازی، مایع و جامد نیز می باشد.

لذا از این دستگاه در آزمایشگاه رسوب آب همکار اداره استاندارد و غذا و دارد برای تعیین مقدار اسانس های افزودنی، ترکیبات معطر، عصاره ها، اندازه گیری ترکیبات نفتی و PAHs در آب، اسیدهای چرب موجود در مواد غذایی و همچنین تشخیص افزودنی های مواد غذایی استفاده می گردد.

دستگاه کروماتوگرافی