✅ بی شک آب استخر پرورش ماهی و میگو باید دارای ویژگی های منحصر به فردی باشد تا این موجودات، بهترین زیست و بازدهی را در آن داشته باشند. به عبارت دیگر مواردی در استاندارد آب پرورش ماهی وجود دارد که رعایت آن ها در این زمینه الزامی است. در این مقاله به فاکتورهای اصلی آب در پرورش ماهی پرداخته و برخی از مهم ترین پارامترهای آزمایش آب استخر ماهی و میگو مانند سختی آب برای پرورش ماهی را شرح می دهیم.
چرا آزمایش آب استخر ماهی و میگو اهمیت دارد؟
عملکرد ماهی در دوره پرورش، تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. از جمله این عوامل می توان به سختی آب، نیترات و نیتریت موجود در آب، دمای آب، ph آب و همچنین بررسی عملکرد ادوات و تجهیزاتی که در استخرهای پرورش ماهی استفاده می شوند اشاره کرد. چنانچه عوامل ذکر شده به درستی کنترل و تنظیم شوند، می توان میزان تلفات را کاهش داده و بازدهی استخر ماهی و میگو را بالا برد. همچنین انجام مداوم برخی آزمایش ها نظیر آزمایش میکروبی آب استخر پرورش ماهی، می تواند در این زمینه راهگشا باشد.
در ادامه با بررسی پارامترهای آزمایش آب استخر ماهی و میگو، چگونگی تعیین کیفیت آب را بررسی کرده و راه های افزایش راندمان را بیان می کنیم.
برای انجام آزمایش آب استخر ماهی و میگو به کجا مراجعه کنیم؟
آزمایشگاه رسوب آب به عنوان دارنده گواهینامه ایزو 17025، با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران، سازمان دامپزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست، به همراه کادری مجرب در زمینه آزمایش آب استخر ماهی و میگو، آب معدنی بسته بندی شده، آب استخر شنا و همچنین آزمایش آب کشاورزی، در خدمت صاحبان صنایع تولیدکنندگان و پرورش دهندگان ماهی و میگو می باشد.
ویژگی های کیفی آب استخر ماهی
در جدول زیر می توانید مهم ترین ویژگی های کیفی آب مناسب برای پرورش ماهی و میگو را مشاهده کنید:
| ویژگی/شرح آزمون (میلی گرم درلیتر) | حد استاندارد آب گرم | حد استاندارد آب گرم |
| دما | 30-16 | 17-9 |
| اکسیژن | 20 | کمینه 15 |
| دی اکسید کربن | 9-2 | 12-6 |
| pH | 9.5-6.5 | 8-6.5 |
| EC | بیشینه 8000 | بیشینه 3000 |
| سختی کل برحسب کربنات کلسیم | 400 | بیشینه 400 |
| شفافیت | 35-15 | کاملاً شفاف |
| نیترات برحسب NO3 | 5-2 | بیشینه 2 |
| قلیائیت | کمینه 75 | کمینه 20 |
| آمونیاک | بیشینه 0.2 | بیشینه 0.01 |
| کل مواد جامد محلول TDS | بیشینه 200 | بیشینه 200 |
| هیدروژن سولفوره | بیشینه 0.002 | صفر |
| ارتوفسفات | 0.5-0.2 | 0.5-0.2 |
| نیتریت بر حسب NO2 | – | – |
| کلر | بیشینه 0.02 | بیشینه 0.02 |
| آهن کل | بیشینه 0.9 | بیشینه 0.2 |
| مس | 0.1-0.005 | 0.1-0.005 |
| روی | 2-0.3 | 0.5-0.03 |
| جیوه | بیشینه0.025 | بیشینه 0.05 |
| کادمیوم | 0.004-0.0012 | 3-0.4 |
بررسی پارامترهای آزمایش آب استخر ماهی و میگو
در این قسمت فاکتورهای اصلی آب در پرورش ماهی مانند سختی آب برای پرورش ماهی را بررسی می کنیم. این پارامترها بر اساس موارد استاندارد آب پرورش ماهی در نظر گرفته شده اند را بیان می کنیم.
اهمیت ph در آزمایش آب استخر ماهی و میگو
در آب های شیرین میزان نمک محلول ناچیزی وجود دارد. به همین دلیل ph آب های شیرین در مقایسه با آب دریا، دارای نوسانات و تغییرات شدیدتری است.
درصورتی که آب استخر پرورش ماهی اسیدی باشد، می توان از کربنات کلسیم برای خنثی کردن ph آب استفاده کرد. ضمنا باید در نظر داشت که چنانچه ph آب از حد طبیعی بیشتر باشد، ماهی ها دچار بیماری آلکتنور خواهند شد. این بیماری باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیک منفی بر روی ماهیان می شود. همچنین درصورتی که ph آب از 5.5 کمتر باشد، ماهی دچار بیماری اسیدوز شده که باعث کاهش شدید توانایی و ظرفیت حمل اکسیژن توسط خون ماهی می شود.
قلیائیت و قابلیت خنثی سازی آب
در آزمایش آب استخر ماهی و میگو یکی از معیارهای سنجش ظرفیت آب برای خنثی کردن اسیدها، بررسی قلیائیت است. آب هایی که قلیائیت بالایی دارند، مقدار TDS کل مواد جامد محلول در آن ها زیاد بوده و ph آن ها در حوزه قلیایی قرار می گیرد.
آمونیاک در آزمایش آب استخر ماهی و میگو
بر اثر سوخت و ساز ماهیان در استخرهای پرورش ماهی و میگو، آمونیاک تولید می شود. به همین دلیل لازم است به منظور دفع آمونیاک به وجود آمده، آب استخرهای پرورش ماهی و میگو به سرعت تعویض شود.
اکسیژن محلول در آب و تغییرات آن
عوامل مختلفی سبب تغییر در مقدار اکسیژن موجود در استخر ماهی و میگو می شود. از جمله این عوامل می توان به اختلاف ارتفاع و فشار مصرف کنندگان اکسیژن (گیاهان آبزی و باکتری ها) و همچنین درجه حرارت اشاره کرد. بنابراین مقدار اکسیژن محلول در آب ثابت نبوده و به صورت دائم در حال تغییر است.
یکی از بهترین روش ها برای افزایش اکسیژن محلول در آب استخر پرورش ماهی، هوادهی محسوب می شود.
سختی آب برای پرورش ماهی و اندازه گیری آن
یکی از عمومی ترین شاخص ها در آزمایش آب استخر ماهی و میگو، سختی آب است. برای سنجش این پارامتر، باید کلسیم و منیزیم موجود در آب را مورد بررسی قرار داد، زیرا آن ها معیارهای مناسبی برای تعیین میزان سختی آب محسوب می شوند.
فلزات سنگین موجود در آب استخر
جیوه، روی، کادمیم و مس فلزات سنگینی هستند که حتی در مقادیر جزئی نیز در منابع آبی وجود دارند. از جمله عوامل ورود این فلزات سنگین به آب، ورود پساب صنایع است. لازم به ذکر است حتی وجود مقادیر ناچیزی از این فلزات، باعث مسمومیت ماهیان و آبزیان می شود.
TDS، یکی از فاکتورهای اصلی آب در پرورش ماهی
شوری آب یا همان مقدار کل مواد جامد محلول در آب، از جمله مواردی است که همواره باید مورد بررسی و کنترل قرار گیرد. چنانچه TDS آب در استخرهای پرورش ماهی افزایش یابد، منجر به نارسایی در تنظیم فشار اسمزی در ماهیان آب شیرین می شود.
هیدروژن سولفوره و روش حذف آن
هیدروژن سولفوره به عنوان یک گاز سمی محلول در آب شناخته می شود. این ماده می تواند به صورت طبیعی و یا بر اثر آلودگی های خارجی در آب پدید آید. یکی از بهترین راه ها برای تبدیل سولفید هیدروژن به سولفات و خارج کردن این ماده خطرناک از آب، استفاده از سیستم هوادهی برای ورود اکسیژن به آب است.
نیترات، نیتریت و روش های کنترل آن ها
مدفوع و غذای خورده نشده ماهیان موجود در استخر، توسط باکتری های موجود در آب تجزیه می شود. همچنین از جمله دیگر عوامل به وجود آمدن نیتریت، سوخت و ساز بدن ماهی است. چنانچه نیتریت موجود در آب استخر افزایش یابد، منجر به اختلال در توزیع اکسیژن در بدن ماهی ها می شود. به همین منظور برای جلوگیری از خفگی این جانوران آبزی، باید مقدار نیتریت موجود در آب کنترل و بررسی شود.
همچنین نیترات پرورش ماهی برای این موجودات ماده ای غیرسمی محسوب می شود، باید در مقادیر کنترل شده در آب موجود باشد. ماهیان آزاد امکان تحمل نیترات سدیم را تا حد 1000 الی 300 ppm خواهند داشت.
درجه حرارت استاندارد آب پرورش ماهی
خونسرد بودن ماهی ها باعث شده است که آن ها تنها در یک محدوده دمایی خاص قادر به رشد باشند. از جمله دیگر نکات مهم به وجود آمدن استرس در ماهیان، به وسیله تغییرات سریع دما و ایجاد دمایی خارج از محدوده تعیین شده است.
شفافیت آب و عوامل ایجاد کدورت
مواد غیرقابل حل و ذرات غیر قابل ته نشینی موجود در آب، باعث افزایش کدورت آب می شوند. بنابراین از جمله اصلی ترین دلایل از بین رفتن شفافیت و تغییر رنگ آب استخر پرورش ماهی می توان به دو مورد قبل اشاره کرد.
کلر آزاد و باقیمانده در آب
کلر در آب های زیرزمینی و سطحی وجود ندارد. بنابراین عامل وجود کلر در آب ها، آلودگی آب به وسیله پساب ریخته شده در آن است. البته کلر به وسیله مواد ضدعفونی کننده ای که در مخازن و ادوات پرورش ماهی وجود دارد نیز وارد آب می شود.
دی اکسیدکربن موجود در آب استخر
منبع اصلی تولید دی اکسیدکربن در آب استخر پرورش ماهی، سوخت و ساز ماهی ها است. دی اکسیدکربن موجود در آب به صورت دائم به وسیله گیاهان آبزی و یا تعویض آب استخر پرورش ماهی حذف و خارج می شود. لازم به ذکر است ph آب استخر پرورش ماهی، مقدار نسبی دی اکسیدکربن موجود در آن را تعیین می کند.
