فیبر در خوراک دام نقش مهمی در ارتقای سلامت دستگاه گوارش و رفاه کلی دام دارد. فیبر به عنوان یک جزء غیر قابل هضم از مواد گیاهی، با تحریک حرکت روده و کمک به فرآیند تخمیر از عملکرد مناسب دستگاه گوارش پشتیبانی میکند. انواع مختلف فیبر مانند سلولز و همی سلولز، معمولاً در خوراک دام برای بهبود جذب مواد مغذی و کاهش مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست گنجانده میشود. با این حال، بسیاری دامپروران به دنبال اندازه گیری فیبر موجود در خوراک دام هستند تا بتوانند کیفیت گوشت، شیر و تخم مرغ دام خود را بهبود دهند و از این راه کسب و کارشان را رونق ببخشند. در این مقاله از وبسایت «رسوب آب» به نقش فیبر در خوراک دام و آزمایش اندازه گیری فیبر میپردازیم.
نقش فیبر در خوراک دام چیست؟
فیبر نقش مهمی در غذای حیوانات دارد، زیرا در بهبود سیستم گوارش و سلامت کلی در گونههای مختلف، به ویژه نشخوارکنندگان مانند گاو و گوسفند حمایت میکند. فیبر حجم زیادی از رژیم غذایی را فراهم کرده و با ترویج عبور غذا از دستگاه گوارش به هضم مناسب کمک میکند. فیبر در تحریک فرآیند جویدن موثر است. این موضوع منجر به تولید بزاق میشود که برای بافر اسیدهای معده و جلوگیری از اختلالات گوارشی مانند اسیدوز ضروری است.
فیبر در نشخوارکنندگان توسط میکروبهای روده تخمیر میشود و اسیدهای چرب فرار تولید میکند که به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، فیبراز تحرک روده پشتیبانی میکند، خطر یبوست را کاهش میدهد و جذب مواد مغذی را تقویت میکند. نوع و کیفیت فیبر (محلول یا نامحلول بودن)، تأثیر قابل توجهی بر اثربخشی آن در رژیم غذایی حیوانات دارد. متعادل کردن مصرف فیبر برای حصول اطمینان از رشد مطلوب، سطح انرژی و سلامت در حیوانات بسیار مهم است.
انواع فیبر در خوراک دام
در جدول زیر میتوانید انواع فیبر موجود در خوراک دام را مشاهده کنید:
نوع فیبر | خصوصیات | منابع رایج | عملکرد در حیوانات |
سلولز | فیبر نامحلول، سخت هضم، جزء ساختاری اصلی دیواره سلولی گیاه | علف، یونجه، سیلو، ساقه گیاهان | بهبود حرکت روده، کمک به هضم غذا، تقویت باکتریهای سالم روده |
همی سلولز | شبیه سلولز است، اما هضم آن آسانتر است. | علوفه، غلات، پوسته بذر | بهبود انرژی در حیوان، حمایت از سلامت روده و دستگاه گوارش |
لیگنین | پیچیده و غیرقابل هضم برای اکثر حیوانات | گیاهان بالغ، کاه | کاهش قابلیت هضم غذا، کند کردن هضم و جلوگیری از مصرف زیاد غذا |
پکتین | فیبر محلول که به راحتی توسط میکروبهای روده تخمیر میشود | تفاله چغندر، سیب، پوست مرکبات | فراهم کردن انرژی از طریق تخمیر، حمایت از باکتریهای سالم روده، بهبود احتباس آب، بهبود قوام مدفوع |
بتا گلوکانها | فیبر محلول است که یک ماده ژل مانند در دستگاه گوارش ایجاد میکند. | جو، جو دوسر | کند کردن هضم، تقویت سیری، تقویت عملکرد سیستم ایمنی، افزایش ویسکوزیته دستگاه گوارش |
فروکتانها | فیبر محلول که از زنجیرههای فروکتوز تشکیل شده است. | چمن، به خصوص در چمنهای فصل سرد | تخمیر سریع در روده عقب، تامین انرژی لازم در حیوانات |
آزمون اندازه گیری فیبر در خوراک دام
اندازه گیری محتوای فیبر در خوراک دام برای فرموله کردن جیرههای غذایی که نیازهای تغذیهای دام را برآورده میکند ضروری است. دو جزء اصلی فیبر رژیمی، یعنی فیبر شوینده خنثی (NDF) و فیبر شوینده اسیدی (ADF) هستند. فیبر شوینده خنثی تمام اجزای دیواره سلولی از جمله همی سلولز، سلولز و لیگنین را در بر میگیرد و تخمینی از حجیم بودن خوراک و اثرات بالقوه آن بر مصرف ارائه میدهد.
از طرف دیگر، فیبر شوینده اسیدی بخش کمتر قابل هضم فیبر را اندازه گیری میکند که عمدتاً از سلولز و لیگنین تشکیل شده است. متخصصان تغذیه دام با تجزیه و تحلیل NDF و ADF میتوانند قابلیت هضم و میزان انرژیزا بودن خوراک را ارزیابی کنند و از این طریق جیرههایی را فرموله کنند تا باعث رشد، تولید و سلامت بهینه در حیوانات شود.
اندازه گیری فیبر در خوراک دام معمولاً با روشهای آزمایشگاهی مانند آنالیز مواد شوینده و تکنیکهای وزن سنجی انجام میشود. روش تجزیه و تحلیل مواد شوینده شامل استفاده از محلول شوینده خنثی برای شستشوی نمونه خوراک، جداسازی NDF از بخشهای قابل هضمتر است. سپس، یک محلول شوینده اسیدی برای جداسازی ADF استفاده میشود.
درنهایت، وزن مواد باقیمانده ثبت میشود و امکان محاسبه محتوای فیبر را فراهم میکند. این اندازه گیریها برای درک اینکه چگونه مواد مختلف خوراک بر عملکرد حیوانات و سلامت دستگاه گوارش تأثیر میگذارند، بسیار مهم هستند. با اندازهگیری دقیق مقدار فیبر، دامپروران میتوانند اطمینان حاصل کنند که دامهایشان یک رژیم غذایی متعادل و متناسب با نیازهای خاص خود دریافت میکنند.
نحوه تعیین مقدار فیبر در خوراک دام
تعیین مقدار فیبر در خوراک دام برای ارزیابی ارزش غذایی آن و اطمینان از برآوردن نیازهای غذایی حیوانات ضروری است. در ادامه روشهای رایج برای تعیین محتوای فیبر در خوراک دام آورده شدهاند:
1. آنالیز شیمیایی
- فیبر شوینده خنثی (NDF): این فیبر اجزای دیواره سلولی از جمله همی سلولز، سلولز و لیگنین را اندازه گیری میکند. تخمینی از حجم علوفه و قابلیت هضم آن ارائه میدهد.
- فیبر شوینده اسیدی (ADF): این فیبر سلولز و لیگنین را اندازه گیری میکند و اطلاعاتی در مورد قابلیت هضم خوراک ارائه میدهد. ADF اغلب برای پیش بینی مقدار انرژی علوفه استفاده میشود.
- لیگنین: معمولاً به عنوان بخشی از ADF اندازه گیری میشود و میزان فیبر غیرقابل هضم را نشان میدهد.
2. آنالیز تقریبی
این روش با جوشاندن آن در اسید و سپس در قلیایی، قسمت غیر قابل هضم خوراک را تخمین میزند. باقیمانده فیبر خام در نظر گرفته میشود، اگرچه این روش دقت کمتری نسبت به NDF و ADF دارد.
3. طیف سنجی بازتابی مادون قرمز نزدیک (NIRS)
این روش سریع و غیر مخرب از نور برای تخمین محتوای فیبر بر اساس ترکیب شیمیایی خوراک استفاده میکند. طیف سنجی بازتابی مادون قرمز نزدیک میتواند نتایج سریع ارائه دهد و اغلب برای تجزیه و تحلیل خوراک معمولی استفاده میشود.
مراحل انجام آنالیز فیبر در خوراک دام
فرستادن نمونهها به آزمایشگاه برای آنالیز فیبر یک روش معمول است. آزمایشگاهها از روشهای تعیینشده (مانند موارد ذکر شده در بالا) استفاده میکنند و میتوانند اندازهگیری دقیق NDF، ADF و فیبر خام را ارائه دهند. مراحل انجام آنالیز فیبر در آزمایشگاه مواد غذایی به شرح زیر است:
- جمع آوری نمونه: نمونههای مربوط به خوراک جمع آوری میشوند.
- خشک کردن: نمونهها را برای حذف رطوبت، معمولاً در دمای 60 تا 70 درجه سانتی گراد خشک میشوند
- آسیاب کردن: نمونهها به اندازه ذرات یکنواخت آسیاب میشوند.
- استخراج شیمیایی: تجزیه و تحلیل NDF و ADF با استفاده از معرفها و شرایط مناسب انجام میشود.
- محاسبه و گزارش: محتوای فیبر را محاسبه کرده و نتایج گزارش میشود.
اندازه گیری دقیق فیبر در خوراک دام در آزمایشگاه مواد غذایی رسوب آب
انتخاب روش مناسب برای تعیین فیبر در خوراک دام به منابع موجود، میزان دقت مورد نیاز و نیازهای خاص دام بستگی دارد. نظارت منظم بر محتوای فیبر برای فرموله کردن رژیمهای غذایی متعادل که سلامت و بهرهوری حیوانات را ارتقا میدهد، بسیار مهم است. از این رو، ما در رسوب آب به دلیل داشتن مجهزترین آزمایشگاه و کادر مجرب و متخصص میتوانیم به شما در تعیین دقیق فیبر موجود در غذای دام کمک زیادی کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر با تیم مشاوران ما از طریق شماره ۷۷۶۴۶۱۰۲-۰۲۱ تماس بگیرید.