انواع آزمایشات مواد غذایی

آزمایش مواد غذایی فرآیندی حیاتی برای اطمینان از ایمنی، کیفیت و اصالت محصولات غذایی مصرف شده در سراسر جهان است. با افزایش نگرانی‌ها در مورد بیماری‌های ناشی از غذا، آلودگی و برچسب گذاری تقلبی، روش‌های علمی مختلفی برای تجزیه و تحلیل ترکیب غذا و شناسایی مواد مضر استفاده می‌شوند. آزمایشات مواد غذایی براساس هدف خود به انواع مختلفی از جمله تجزیه و تحلیل مواد مغذی، تشخیص ایمنی و آلاینده، ارزیابی کیفیت و تازگی، شناسایی آلرژن و تأیید اصالت طبقه بندی می‌شوند. این آزمایشات برای حفظ سلامت عمومی، رعایت مقررات ایمنی مواد غذایی و اطمینان از اعتماد مصرف کنندگان به صنایع غذایی ضروری است. در این بررسی از وبسایت «رسوب آب» به معرفی انواع آزمایشات مواد غذایی می‌پردازیم.

دسته بندی آزمایشات مواد غذایی

در جدول زیر می‌توانید انواع آزمایش‌های مواد غذایی را مشاهده کنید:

1. آزمایشات مواد مغذی خوراکی

آزمایشات مواد مغذی برای تعیین وجود درشت مغذی‌ها و ریز مغذی‌های ضروری در غذا استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها برای اطمینان از رژیم غذایی متعادل و کنترل کیفیت غذا بسیار مهم هستند.

• تست کربوهیدرات‌ها: کربوهیدرات‌ها از جمله قندهای ساده و نشاسته، با استفاده از محلول بندیکت برای کاهش قندها و ید برای نشاسته آزمایش می‌شوند. آزمایش بندیکت شامل گرم کردن نمونه با معرف است. تغییر رنگ از آبی به قرمز/نارنجی وجود قند را تایید می‌کند. آزمایش ید در حضور نشاسته به رنگ آبی مایل به سیاه در می‌آید.
• تست پروتئین: تست Biuret پروتئین‌ها را تشخیص می‌دهد. هنگامی که معرف Biuret (محلول هیدروکسید سدیم و سولفات مس) اضافه می‌شود، تغییر رنگ به بنفش وجود پروتئین را تأیید می‌کند.
• آزمایش لیپیدها (چربی‌ها): آزمایش امولسیون برای تشخیص لیپیدها استفاده می‌شود. نمونه با اتانول مخلوط شده و سپس به آب اضافه می‌شود. امولسیون سفید نشان دهنده وجود چربی است.
• آزمایشات ویتامین: ویتامین C با استفاده از DCPIP (2،6-Dichlorophenol-Indophenol) شناسایی می‌شود که با وجود ویتامین C از آبی به بی رنگ تغییر می‌کند.

آزمایشات مواد مغذی به تجزیه و تحلیل کیفیت غذا و ارزش غذایی کمک می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که مصرف کنندگان رژیم غذایی مورد نیاز را دریافت می‌کنند. این آزمایش‌ها به طور گسترده در تحقیقات تولید مواد غذایی، مراقبت‌های بهداشتی و تغذیه برای جلوگیری از کمبودها و نظارت بر ایمنی مواد غذایی استفاده می‌شود.

2. آزمایشات ایمنی مواد غذایی

آزمایش‌های ایمنی مواد غذایی، مواد مضر، از جمله آلاینده‌های میکروبی، آفت کش ها، و مواد شیمیایی سمی را شناسایی می‌کنند و از ایمن بودن غذا برای مصرف اطمینان می‌دهند.

• آزمایش‌های میکروبی: این آزمایش‌ها شامل کشت نمونه‌های غذا بر روی محیط‌های انتخابی برای شناسایی باکتری‌هایی مانند coli، سالمونلا و لیستریا است که می‌توانند باعث بیماری‌های ناشی از غذا شوند. واکنش زنجیره‌‌ای پلیمراز (PCR) و سنجش ایمونوسوربنت متصل به آنزیم (ELISA) تکنیک‌های پیشرفته‌‌ای هستند که برای تشخیص میکروبی استفاده می‌شوند.
• آزمایش باقی مانده آفت کش‌ها: آفت کش‌های مورد استفاده در کشاورزی می‌توانند روی محصولات غذایی باقی بمانند. تکنیک‌هایی مانند کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی مایع-طیف سنجی جرمی (LC-MS) به شناسایی باقی مانده‌ها کمک می‌کنند و از رعایت مقررات ایمنی اطمینان می‌دهند.
• تشخیص فلزات سنگین: آلاینده‌هایی مانند سرب، جیوه و آرسنیک می‌توانند از طریق خاک و آب وارد غذا شوند. طیف سنجی جذب اتمی (AAS) و طیف سنجی جرمی پلاسما جفت شده القایی (ICP-MS) این فلزات مضر را شناسایی می‌کند.
• تشخیص افزودنی: برخی از محصولات غذایی حاوی مواد افزودنی مضر مانند فرمالین در شیر، نشاسته در عسل و عوامل رسیدن مصنوعی در میوه‌ها هستند. معرف‌های شیمیایی و تکنیک‌های کروماتوگرافی به شناسایی این مواد تقلبی کمک می‌کنند.

آزمایش‌های ایمنی مواد غذایی در پیشگیری از بیماری‌های ناشی از غذا، اطمینان از رعایت مقررات و حفظ سلامت عمومی با شناسایی و حذف مواد مضر حیاتی هستند.

بخوانید: اندازه گیری کپک و مخمر در مواد غذایی

3. آزمایشات کیفیت و تازگی غذا

تست‌های کیفیت غذا، تازگی، ماندگاری و خرابی محصولات غذایی را ارزیابی می‌کنند و اطمینان می‌دهند که آنها انتظارات مصرف کننده و استانداردهای نظارتی را برآورده می‌کنند.

• آزمایش PH: مقدار PH محصولات غذایی اسیدیته یا قلیایی بودن را تعیین می‌کند. میوه‌های تازه، لبنیات و فرآورده‌های گوشتی با استفاده از PH متر یا کاغذ pH برای تشخیص فساد آزمایش می‌شوند. مقادیر pH پایین یا بالا نشان دهنده رشد میکروبی یا تغییرات شیمیایی است.
• تست ارزش پراکسید: این تست که عمدتاً برای روغن‌ها و چربی‌ها استفاده می‌شود، میزان اکسیداسیون را که باعث ترشیدگی می‌شود، اندازه گیری می‌کند. مقادیر بالای پراکسید نشان دهنده فساد است که بر طعم، بو و ایمنی تأثیر می‌گذارد.
• تست رطوبت: محتوای آب موجود در مواد غذایی بر ماندگاری آن تأثیر می‌گذارد. رطوبت زیاد منجر به رشد میکروبی می‌شود، در حالی که رطوبت کم از فساد جلوگیری می‌کند. رطوبت سنج و روش‌های خشک کردن به تعیین شرایط ذخیره سازی ایمن کمک می‌کند.
• ارزیابی حسی: ارزیابی کیفیت اغلب شامل تجزیه و تحلیل طعم، بافت، عطر و ظاهر از طریق پنل‌های حسی آموزش دیده یا حسگرهای الکترونیکی است که ادراک انسان را تقلید می‌کنند.

تست‌های کیفیت و تازگی غذا برای حفظ یکپارچگی غذا، جلوگیری از هدر رفتن و اطمینان از ایمن ماندن و جذاب بودن مواد غذایی برای مصرف ضروری است.

4. آزمایشات آلرژن مواد غذایی

آزمایش‌های آلرژی زای غذایی، آلرژن‌هایی را شناسایی می‌کنند که می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک شدید در افراد حساس شوند. این آزمایش‌ها برچسب گذاری دقیق را تضمین می‌کند و از آلودگی متقابل در تولید مواد غذایی جلوگیری می‌کند.

• تشخیص گلوتن: گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار می‌تواند باعث بیماری سلیاک شود. تست الایزا و جریان جانبی به شناسایی مقادیر کمی گلوتن در غذاهای فرآوری شده کمک می‌کند.
• تشخیص لاکتوز: عدم تحمل لاکتوز رایج است و آزمایش محصولات لبنی برای لاکتوز شامل سنجش‌های آنزیمی است که غلظت لاکتوز را اندازه گیری می‌کند.
• پروتئین‌های بادام زمینی و آجیل درختی: آلرژی به بادام زمینی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. PCR، ELISA و فناوری حسگر زیستی برای شناسایی آثار بادام زمینی در محصولات غذایی استفاده می‌شود.
• تست‌های حساسیت‌زایی تخم مرغ و لبنیات: این تست‌ها پروتئین‌هایی مانند کازئین (پروتئین شیر) و اووالبومین (پروتئین تخم مرغ) را در غذاهای فرآوری شده برای جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک شناسایی می‌کنند.

تست آلرژن در تولید مواد غذایی، پذیرایی و تنظیمات مراقبت‌های بهداشتی برای اطمینان از ایمنی مصرف کننده، جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک و رعایت مقررات برچسب گذاری مواد غذایی بسیار مهم است.

بخوانید: اندازه گیری سرب در مواد غذایی

5- آزمایشات اصالت و ترکیب مواد غذایی

آزمایش‌های اصالت مواد غذایی صحت برچسب گذاری مواد غذایی را تأیید می‌کنند و روش‌های تقلبی مانند برچسب گذاری اشتباه، جایگزینی مواد یا رقیق کردن محصولات با ارزش بالا را شناسایی می‌کنند.

• آزمایش DNA: برای تأیید گونه موجود در گوشت و محصولات دریایی استفاده می‌شود، بارکد DNA تأیید می‌کند که آیا غذا به درستی برچسب گذاری شده است. به عنوان مثال، گوشت اسب در برخی موارد جایگزین گوشت گاو شده است.
• تجزیه و تحلیل طیف سنجی: تکنیک‌هایی مانند طیف سنجی فروسرخ (IR) و رزونانس مغناطیسی هسته‌‌ای (NMR) اجزای غذا را تجزیه و تحلیل می‌کنند و تقلب در عسل، روغن زیتون و آب میوه‌ها را تشخیص می‌دهند.
• پروفیل پروتئین و کربوهیدرات: طیف سنجی جرمی و کروماتوگرافی به تعیین ترکیب دقیق پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند و دقت تغذیه و کنترل کیفیت را تضمین می‌کند.
• تأیید منشأ جغرافیایی: برخی محصولات مانند پنیر و قهوه برای تأیید صحت منطقه‌‌ای خود با استفاده از طیف سنجی جرمی نسبت ایزوتوپی (IRMS) تحت آزمایش قرار می‌گیرند.

آزمایش‌های اصالت مواد غذایی از تقلب جلوگیری می‌کند، از انطباق با مقررات تجاری اطمینان می‌دهد، و از مصرف کنندگان در برابر ادعاهای گمراه کننده محافظت می‌کند، و اطمینان می‌دهد که محصولات غذایی با کیفیت بالا و دارای برچسب مناسب را دریافت می‌کنند.

انجام آزمایشات مختلف مواد غذایی در آزمایشگاه‌های رسوب آب

ما پیشرفته‌ترین تجهیزات و کارآزموده‌ترین پرسنل را در آزمایشگاه مواد غذایی داریم. برای کسب اطلاعات بیشتر برای انجام تست‌های مربوط به آزمایش‌های مواد غذایی با تیم مشاوران ما از طریق شماره ۷۷۶۴۶۱۰۲-۰۲۱ تماس بگیرید.